زبان ترکی استانبولی که به نام های دیگری مثل ترکی ترکیه ای و ترکی آناتولی نیز شناخته می شود، یکی از زبان های خانواده ترکی و مربوط گروه اوغوز است که بیش از 88 میلیون سخنگو در سراسر جهان دارد به و رایج ترین زبان شاخه زبان های ترکی محسوب می شود. و همین امر باعث اهمیت آموزش زبان ترکی استانبولی شده است. مجتمع فنی تهران دوره های زبان ترکی استانبولی را با اخرین متد و با استفاده از برترین اساتید کشور برگزار می کند.

 

تاریخچه زبان ترکی استانبولی

منطقه آناتولی در مرکز و شمال فلات ایران همواره محل زندگی و گردش اقوام و قبایل مختلفی از جمله آشوریان، هیتی ها، لووی ها، ارمنی ها، یونانی ها، کیمری ها، سکاها، گرجی ها، کولخیسی ها، کاریایی ها، لیدیایی ها، لیقیه ای ها، فریگیهای ها، عرب ها، کردوها، کاپادوکیه ای ها و کیلیکیه ای ها بوده است. این قبایل بومیان منطقه آناتولی تشکیل می دادند و در یورش عظیم ترک ها به این منطقه در اوایل قرن یازدهم، اغلبشان کشته یا به بردگی گرفته شدند. پس از این یورش، ترک ها با کوچ به این نواحی، زبان و مذهب خود را نیز در اینجا گسترش دادند.

ریشه زبان ترکی استانبولی

در قرن دهم میلادی و به ویژه در زمان ترکان سلجوقی، که از نیاکان عثمانیان بودند، به واسطه گسترش اسلام و همجواری با ایران، زبان ترکی واژگان بسیاری را از زبان های عربی و فارسی وام گرفت که در دوره عثمانیان، زبان ترکی عثمانی را تشکیل داد و تبدیل به زبان درباری و ادبی امپراتوری عثمانی گردید. اما از آنجا که زبان ترکی عثمانی برای مردم عادی بسیار سخت می نمود، گویش دیگری از ترکی گفتاری در میان روستائیان و مردم کوچه و بازار رواج یافت که ریشه و پایه ترکی استانبولی امروزی از آن شکل گرفت.

پس از تشکیل ترکیه امروزی در سال 1932 و در زمان مصطفی کمال آتاترک، انجکن زبان ترکی استانبولی به منظور افزایش پژوهش ها در رابطه با زبان ترکی استانبولی، بنیانگذاری شد. این انجمن علاوه بر پژوهش، هدف اصلاحات زبانی و بازگردانی واژگان وام گرفته شده از فارسی و عربی به زبان ترکی را در دستور کار خود قرار داد و تلاش کرد تا واژگان ترکی باستان و عبارات رایج در منطقه آناتولی را احیا کند. به همین سبب در آن مقطع، در ترکیه زبان و گویش سنین مختلف با هم متفاوت بوده و افراد سالخورده بیشتر وام واژگان عربی و فارسی استفاده می کردند تا عبارات ترکی باستانی. این انجمن امروزه نیز با هدف ابداع واژگان جدید ترکی متناسب با مفاهیم و فناوری های جدید در حال فعالیت است و برابر نهاده های مناسب برای واژگان بیگانه را ایجاد می کند.

 

پراکندگی جغرافیایی زبان ترکی استانبولی

علاوه بر کشورهای منطقه آناتولی، به دلیل مهاجرت ترک زبانان به نقاط مختلف، امروزه زبان ترکی استانبولی سخنگویان دیگری در سایر نقاط جهان نیز دارد. کشور آلمان با بیش از 2 میلیون ترک زبان در صدر این فهرست قرار دارد. در کشورهای دیگری مانند ایالات متحده آمریکا، فرانسه، هلند، اتریش، بلژیک، سوئیس و انگلستان نیز ترک زبانان بسیاری وجود دارند. به طور کلی جغرافیای زبان ترکی استانبولی را می توان شامل ترکیه، قبرس شمالی، بخش هایی از عراق، یونان، بلغارستان، مقدونیه شمالی، کوزوو، آلبانی و دیگر بخش های اروپای شرقی دانست.

بیشترین سخنوران زبان ترکی استانبولی در کشور ترکیه با بیش از 93 درصد ترک زبان، قرار دارند و این زبان، زبان رسمی آن ها است. نواحی دیگری از جمله قبرس، 38 شهر از منطقه کوزوو، دو شهر در مقدونیه و استان کرکوک عراق نیز ترکی استانبولی به عنوان زبان رسمی خود می شناسند.

 

درباره کشور ترکیه

جمهوری ترکیه، به عنوان یکی از کشورهای همسایه ایران، از آن جهت که در حد واسطی میان آسیای مرکزی و خاورمیانه و اروپای شرقی قرار دارد، از اهمیت سیاسی و جغرافیایی بالایی برخوردار است. این شکور به عنوان شانزدهمین اقتصاد بزرگ جهان و همچنین به عنوان یک مقصد توریستی، دارای اهمیت است. موسسات تحقیقاتی، دولتی و شرکت های بسیاری در این کشور مشغول به کار بوده و یا سرمایه گذاری های گسترده ای در آن دارند. این موارد نه فقط شامل بسیاری از کشورهای آسیای مرکزی و غربی می شود، بلکه همچنین بسیاری از کشورهای اروپای شرقی و غربی را نیز در بر می گیرد.

به دلیل همین ارتباط و میانجی گری میان آسیا و اروپا، ترکیه امروزه به مقصد بسیاری از سرمایه گذاران، شاغلین، محصلان و مهاجرانی تبدیل شده است که امکان یا توانایی حضور در کشورهای اروپایی را ندارند. علاوه بر این ساحلی بودن و آب و هوای مطلوب این کشور، آن را به یکی از مقاصد توریستی و گردشگری برای گردشگران سراسر جهان تبدیل کرده است و همه ساله گردشگران خارجی بسیاری به منظور دیدن جاذبه های زیست و محیطی و البته تاریخی ترکیه، به آن وارد می شوند. ورود همواره همین گردشگران منجر شده تا اقتصاد ترکیه، اقتصادی پویا بوده و از پتانسیل های بسیاری نیز برای رشد برخوردار باشد.

 

ویژگی های زبانیِ ترکی استانبولی

از مهم ترین ویژگی های دستوری زبان ترکی استانبولی، وجود پسوندهای بسیار است، به نحوی که یک واژه می توان پسوندهای متعدد و پی در پی داشته باشد و به واژگان جدید تبدیل گردد. به همین سبب در ترکی روزمره با با واژگان و عبارات بلند و سیار طولانی، زیاد مواجه هستیم. از دیگر خواص دستوری زبان ترکی استانبولی می توان به عدم وجود زمان حال کامل یا ماضی نقلی در افعال اشاره کرد. به همین منظور برای تبدیل افعال به ماضی نقلی در این زبان، از افزودن برخی عبارات به گذشته ساده، استفاده می گردد.

تاثیرات زبان فارسی بر زبان ترکی استانبولی

از آنجا که زبان فارسی در یک دوره زمانی نسبتا طولانی مدت، به عنوان زبان رسمی دربار عثمانیان استفاده می گردید، تاثیرات بسیاری بر زبان ترکی داشت. به حدی که در بسیاری از آثار تاریخی و موزه های ترکیه، می توان نشانی از زبان و ادبیات فارسی را مشاهده کرد. این امر همچنین به سبب علاقه ترکان به ادبیات فارسی و عربی رخ داده است. این کاربرد خصوصا تا پیش از روی کار آمدن آتاتورک و احیای ترکی باستانی بسیار چشمگیر بود. البته امروزه نیز در شعر و نثر و به طور کلی در ادبیات ترکی، شاهد به کارگیری بسیاری از واژگان فارسی هستیم.

با این حال پس از اصلاحات زبانی انفصال شدیدی میان زبان ترکی و پیشینه ادبی اش رخ داد که موجب کاهش غنای ادبی و افول ادبیات ایین کشور شد. به نحوی که در دوره اردوغان چندين موسسه جدید به منظور پیگیری و از سر گیری این پیوند، بنیان نهاده شده است. به عقیده پروفسور نعمت ییلدیریم، از پژوهشگران و زبان شناسان ترکیه، زبان فارسی در دوره های مختلف تاریخی از جمله عصر غزنویان، سلجوقیان و عثمانیان، همپای زبان ترکی در این منطقه مورد استفاده بوده و ساکنان این نواحی آن را جزئی از خود می دانستند.

 

مزایای آموزش زبان ترکی استانبولی

کشور ترکیه با همه پتانسیل های اقتصادی و گردشگری موجودش، در نزدیکی ایران بوده و یکی از مقاصد اصلی مهاجران یا کارجویان ایرانی می باشد. به همین دلیل یادگیری زبان ترکی استانبولی، برای همه آنان که قصد سفر یا مهاجرت به این کشور را دارند، الزامی و بسیار سودمند خواهد بود. از آنجا که به کارگیری زبان انگلیسی در ترکیه چندان رایج نیست، یادگیری زبان ترکی استانبولی از اهمیت دوچندانی برای حضور در این کشور برخوردار خواهد بود.

همچنین برای کسانی که به رشته هایی از قبیل انسان شناسی، باستان شناسی و تاریخ علاقه مندند و یا در این رشته ها تحصیل می کنند، یادگیری زبان ترکی استانبولی می تواند دارای مزایای بسیاری باشد. ترکیه و منطقه آناتولی قدیم، به عنوان یکی از منزلگاه های تمدن های باستان، که قبایل بسیاری از نخستین گروه های انسانی را به خود دیده است، یکی از مناطق حائز اهمیت در این حوزه است و با گنجینه غنی در حوزه اسناد کتبی، بناها و آثار باستانی، یکی از مهدهای باستان شناسی به شمار می رود. بنابراین یادگیری زبان ترکی استانبولی می تواند چشم اندازهای اقتصادی، تحصیلی، گردشگری و مهاجرتی بسیاری را پیش روی زبان آموزان خود فراهم آورد.

کلاس ترکی استانبولی

زبان ترکی استانبولی نیز مانند سایر زبان های خارجی، بر اساس استاندارد بین المللی CEFR، در سه طبقه مقدماتی، متوسط و پیشرفته طبقه بندی می شود که در ادامه به شرح این دوره ها می پردازیم:

کلاس زبان ترکی استانبولی مقدماتی

A1: این سطح به آموزش عبارات ساده و مورد نیاز در مکالمات اولیه می پردازد و نکات ابتدایی مانند حروف الفبای زبان و دستور جملات ساده را آموزش می دهد.

A2: دومین سطح از مرحله مقدماتی، به ارائه اطلاعات بیشتر در خصوص مکالمات روزمره مانند کلمات مورد نیاز در محیط کار، مدرسه و دانشگاه، خرید کردن، معرفی خود و خانواده و… می پردازد.

کلاس ترکی استانبولی(سطح متوسط)

B1: در این سطح مهارت هایی از قبیل مهارت های شنیداری، درک مطالب پیرامونی و انواع مطالب مورد نیاز در سفر به یک شکور ترک زبان آموزش داده می شود.

B2: در دومین مرحله از سطح متوسط زبان آموز کاملا برای حضور در یک کشور ترک زبان آماده می گردد و می تواند در موقعیت های اجتماعی مختلف به درک مطلب و مکالمه بپردازد.

کلاس ترکی استانبولی پیشرفته

C1: در این سطح مهارت های فرد برای درک متون پیچیده ادبی، فلسفی و تخصصی افزایش می یابد و و می تواند به راحتی مطالبی مانند محتوای رادیو و تلویزیون و روزنامه را فهمیده و یا بنویسد. همچنین فرد می تواند پس از گذراندن این دوره مانند یک بومی ترک زبان سخن بگوید.

C2: در این سطح هر چهار مهارت اصلی زبان شامل مهارت های شنیداری، نوشتاری، خواندن و گفتگو در بالاترین سطح خود قرار می گیرد و فرد می تواند حتی آن ها را آموزش دهد.