زبان برنامه نویسی سالیدیتی

زبان برنامه نویس سالیدیتی یکی از زبان های برنامه نویسی سطح بالای شیءگراست که کاربردهای زیادی در حوزه بلاکچین، رمزارزها و پلتفرم اتریوم دارد. این روزها تمامی فعالیت ها به نحوی با دنیای رایانه و تکنولوژی در ارتباط هستند؛ از آموزش و یادگیری گرفته تا انجام معاملات کاری و تجاری. استفاده از ارزهای دیجیتال و فعالیت در دنیای بلاکچین، یکی از تازه ترین عرصه هایی است که از اساس با تکنولوژی و فناوری روز دنیا پیوند خورده و برای بقا و گسترش مداوم، نیازمند استفاده از تازه ترین دستاوردهای دنیای فناوری، به خصوص در زمینه برنامه نویسی است.

در اینجا افراد و شرکت های فعال در زمینه ارزهای دیجیتال و تکنولوژی بلاکچین، از پلتفرم ها و زبان های برنامه نویسی متعددی استفاده می کنند. زبان برنامه نویسی سالیدیتی (Solidity) یکی از رایج ترین و کاربردی ترین آن هاست که به علت برخورداری از قابلیت های مهم و منحصر به فرد، بسیار مورد توجه کاربران قرار گرفته است. در ادامه با سالیدیتی و کاربرد آن در دنیای بلاکچین بیشتر آشنا می شویم.

سالیدیتی چیست؟ (Solidity)

این زبان برنامه نویسی در سال 2014 توسط گروهی متشکل از یوئیچی هیرای، گوین وود، الکساندر برگساسی و کریستین ریتویسنر به کاربران عرضه شد و به تدریج توسعه پیدا کرد.

زبان برنامه نویسی سالیدیتی در رده زبان های شیءگرا قرار می گیرد و همانند جاوا و C++ یک زبان برنامه نویسی سطح بالاست. از سوی دیگر نیز ساختار سالیدیتی به جاوا شباهت بسیاری دارد. بسیاری دیگر از خصوصیات Solidity با اقتباس از جاوا ایجاد شده اند؛ مانند بسیاری از متغیرها، توابع و حروف.

سالیدیتی در ابتدا به طور اختصاصی برای فعالیت در زمینه ارزهای دیجیتال و تنظیم قراردادهای هوشمند مربوط به آن، توسط توسعه دهندگان پلتفرم اتریوم (Ethereum) به کاربران ارائه گردید. برای اجرای کدهای سالیدیتی، به ماشین مجازی اتریوم (Ethereum Virtual Machine) یا به طور اختصاری EVM نیاز است.

برای آشنایی بیشتر با این زبان برنامه نویسی، لازم است تا مختصری درمورد تکنولوژی بلاکچین و شبکه اتریوم صحبت کنیم.

قرارداد هوشمند چیست؟

پیش از بررسی کاربرد زبان برنامه نویسی سالیدیتی در حوزه بلاکچین، لازم است تا با مفهوم قرارداد هوشمند آشنا شویم. قرارداد هوشمند یا Smart Contract مجموعه ای از کدهاست که از طریق آن فعالیت های درون یک بلاک، سازماندهی شده و به صورت قاعده مند انجام می گیرند. این قراردادها به صورت خودکار عمل کرده و بر بستر بلاک چین، بدون حضور سرورهای مرکزی و واسطه ها اجرا می شوند.

در صورت استفاده از قراردادهای هوشمند، هزینه ها به شکل قابل توجهی کاهش می یابد و کارمزدها نیز به حداقل می رسد.

همچنین قراردادهای هوشمند از امنیت بالایی برخوردار هستند و تغییر کدهای آن ها توسط هکرها یا صرفا یکی از طرفین قرارداد، امکان پذیر نخواهد بود.

برنامه نویسی بلاکچین با سالیدیتی

برنامه نویسی بلاکچین با زبان برنامه نویسی سالیدیتی، یکی از اصلی ترین کاربردهای این زبان است. بلاکچین (BlockChain) یا زنجیره بلوکی، به فناوری مدرنی اشاره دارد که در زمینه ثبت و ذخیره اطلاعات فعال است. در این روش، ذخیره و مدیریت اطلاعات، به طور خودکار و بر اساس برنامه و ضوابطی از پیش تعیین شده، انجام می گیرد. مهم ترین خصوصیت بلاکچین این است که وجود یک رئیس یا گرداننده برای پیشبرد عملکرد سیستم، ضروری نبوده و از این جهت، امنیت و فعالیت صحیح و اصولی آن تضمین شده است. همچنین سیستم بلاکچین به صورت غیرمتمرکز عمل کرده و از شفافیت بالایی برخوردار می باشد.

به زبان ساده تر، بلاکچین یک سیستم مجازی خودگردان است و مدیریت آن نه توسط سرور مرکزی تحت اختیار و کنترل یک شخص یا یک نهاد، بلکه توسط تک تک کاربران که به اصطلاح با نام گره یا نود (Node) معرفی می شوند، انجام می گیرد. در این صورت سرقت اطلاعات، سوءاستفاده از اطلاعات شخصی کاربران توسط شرکت ها و سیاستمداران و همچنین سیاست گذاری های یکجانبه بر روی فعالیت ها، دیگر موضوعیت نخواهد داشت.

 امروزه از تکنولوژی بلاکچین در زمینه های متعددی چون معاملات و تبادل ارزهای دیجیتال استفاده می شود.

با روشن شدن ماهیت و سیاست های کلی سیستم بلاکچین، و همچنین وجود یک زبان اختصاصی، کارآمد و مفید برای تنظیم فعالیت های مختلف، یعنی زبان برنامه نویسی سالیدیتی، لازم است تا با یکی از شبکه های مشهور که تحت فناوری بلاکچین و برای تنظیم قراردادهای هوشمند ارز دیجیتال و موارد مشابه فعالیت می کند، آشنا شویم.

زبان برنامه نویسی سالیدیتی در اتریوم (Ethereum)

پلتفرم اتریوم با توجه به اهداف و سیاست های کلی بلاکچین، به صورت غیرمتمرکز و بدون حضور سرورهای اصلی، به کاربران خدمات ارائه می دهد. اتریوم دارای قابلیت ها و امکانات متنوع و همچنین یک زبان برنامه نویسی ویژه تحت عنوان سالیدیتی است.

برخی افراد، اتریوم را به عنوان یک رمز ارز می شناسند و به اشتباه آن را با اتر (Ether) که رمزارز ارائه شده توسط این پلتفرم است، یکی می دانند. در اینجا منظور از اتریوم، شبکه ای است که بر اساس اصول بلاکچین پایه گذاری شده و با ماشین مجازی و زبان برنامه نویسی مختص به خود فعالیت دارد.

ماشین مجازی اتریوم به عنوان یک ماشین شبه تورینگ (Turing) شناخته می شود؛ یعنی قادر به انجام طیف وسیعی از فعالیت ها و تراکنش ها از جمله محاسبه، خواندن، حل توابع و… می باشد. این کامپیوتر مجازی با زبان برنامه نویسی سالیدیتی فعالیت می کند اما کدهای آن را به طور مستقیم اجرا نمی کند. EVM از لحاظ امنیت و تضمین عملکرد صحیح، رضایت بخش می باشد.

EVM بر اساس قوانین بلاکچین به صورت غیر متمرکز عمل کرده و با تعداد بیشماری از کاربران یا کامپیوترها ارتباط برقرار می کند. در اینجا هر کامپیوتر یک نود (Node) یا گره است که به زعم خود، به داده ها و نتایج حاصل از محاسبات دسترسی دارد و می تواند اصالت آن ها را مورد بررسی قرار دهد. به این صورت حقوق کاربران و قوانین شبکه، به طور کامل و دقیق رعایت می شود. با استفاده از EVM می توان قراردادهای هوشمند بسیاری را طراحی نمود.

نکته قابل توجه در خصوص قراردادهای هوشمند، تغییر ناپذیری آن هاست. پس از تعیین شرایط و عملکردهای یک قرارداد، دیگر نمی توان در جزئیات آن تغییر ایجاد نمود.

در صورت استفاده از این ماشین مجازی، باید هزینه کارمزد (Gas Fee) را که توسط شبکه محاسبه می شود، پرداخت نمایید.

ویژگی های زبان برنامه نویسی سالیدیتی

با کاربرد اصلی سالیدیتی و ماهیت آن آشنا شدید. با توجه به اهمیت بالای این زبان برنامه نویسی در سیستم اتریوم و تکنولوژی بلاک چین، سالیدیتی باید خصوصیات و قابلیت های جذاب و کاربردی فراوانی داشته باشد. در ادامه به بررسی ویژگی های زبان برنامه نویسی Solidity می پردازیم.

کتابخانه متنوع : سالیدیتی دارای یک کتابخانه بسیار کاربردی است که در نوشتن و طراحی قراردادهای جدید به شما کمک می کند و با استفاده از آن، می توانید قراردادهای بهتر و متناسب تری را طراحی نمایید.

داده های ایستا : داده های زبان برنامه نویسی سالیدیتی، به صورت ایستا هستند. یعنی نوع آن ها حتما باید از پیش تعیین شود وگرنه در هنگام اجرا، با خطا مواجه می شوید.

امنیت بالا : سالیدیتی به گونه ای است که در صورت استفاده از آن، هک کردن شبکه و دسترسی به اطلاعات موجود در سیستم، بسیار دشوار خواهد بود. چرا که هکر برای دسترسی به هر بلوک، باید بلوک های قبلی را نیز هک نماید! به علاوه، دستکاری کدهای از پیش نوشته شده توسط هکرها، بسیار دشوار و تقریبا غیرممکن می باشد.

قابلیت توسعه : Solidity در رده زبان های برنامه نویسی متن باز قرار می گیرد. به این معنا که توسعه دهندگان از سراسر جهان، می توانند نسبت به بهبود قابلیت ها و عملکردهای آن و نیز رفع ایرادات و نواقص احتمالی اقدام نمایند.

اصلاح توابع (Function Modifier) : اگر می خواهید برای یک سری از توابع خاص، شرط های متفاوتی را در نظر بگیرید و در صورت وقوع آن شرط، عملکرد توابع مورد نظر را تغییر دهید، زبان برنامه نویسی سالیدیتی این امکان را به شما خواهد داد.

زبان سطح بالا : Solidity زبانی سطح بالاست که از حروف و اعداد تشکیل می شود و فهم کدهای آن برای انسان نسبتا ساده است.

شرایط دسترسی : سالیدیتی برای دسترسی به اطلاعات، دو سطح کلی را تعیین نموده است. سطح Mortal و Owned. به این صورت میزان دسترسی افراد به اطلاعات شبکه، بر حسب موقعیت آن ها متفاوت خواهد بود و این امر مدیریت را ساده تر خواهد کرد.

وراثت : اصطلاح مذکور به این معناست که می توان از متغیرها و عملکردهای ذکر شده در یک قرارداد، برای قراردادهای دیگر و خصوصا قراردادهای پیچیده تر استفاده نمود.

چنانچه مشتاق به یادگیری انواع زبان های برنامه نویسی، نظیر زبان جاوا، پایتون، سی، سی شارپ و … هستید، می توانید در دوره های برنامه نویسی مجتمع فنی نیاوران، شرکت نمایید.

نرم افزار سالیدیتی

برای نوشتن کدهای زبان برنامه نویسی سالیدیتی باید از نرم افزارها و محیط های برنامه نویسی مخصوص آن استفاده نمایید. کاربردی ترین و مهمترین IDEها و ادیتورها برای برنامه نویسی Solidity عبارتند از :

• رمیکس (Remix)
• اتم (Atom)
• ویژوال استودیو (Visual Studio)

کاربرد زبان سالیدیتی

همانطور که پیشتر به آن اشاره شد، کاربرد اصلی زبان برنامه نویسی سالیدیتی ایجاد قراردادهای هوشمند در اتریوم است. اما می توان از این زبان، برای طراحی قراردادهای هوشمند تحت پلتفرم های دیگر نیز استفاده نمود.

امروزه از Solidity در بسیاری از بلاکچین های دیگر نظیر موناکس استفاده می شود.

همچنین به علت سطح بالای امنیت و شفافیت زبان فوق، می توان از آن در نظرسنجی ها و فرآیندهای رأی گیری نیز استفاده نمود. به علاوه، سالیدیتی محیطی امن و قابل اطمینان برای جمع آوری منابع مالی توسط گروهی از افراد را فراهم می سازد. از دیگر کاربردهای زبان برنامه نویسی Solidity می توان به برگزاری مزایده ها و مناقصه ها نیز اشاره کرد.

آموزش زبان برنامه نویسی سالیدیتی

زبان سالیدیتی کمی پیچیده است و یادگیری آن نیز نیازمند پیش زمینه قبلی می باشد. در صورت تسلط به زبان های برنامه نویسی مشابه همچون C، C++ و جاوا، یادگیری زبان برنامه نویسی سالیدیتی برایتان آسان تر خواهد بود و می توانید حتی به جای آموزش های تخصصی و طولانی مدت، از منابع خودآموز استفاده نمایید.

اما در غیر این صورت، بهتر است برای آشنایی بیشتر با این زبان برنامه نویسی، حتما آموزش را به طور حرفه ای و از پایه آغاز نمایید. همچنین توجه داشته باشید که آموزش زبان های برنامه نویسی، به صبر و پشتکار فراوانی نیاز دارد.

اگر علاقمند به یادگیری زبان برنامه نویسی جاوا هستید، پیشنهاد ما به شما شرکت در دوره جاوا مجتمع فنی نیاوران است. جهت کسب اطلاعات بیشتر در خصوص این دوره آموزشی، به صفحه مرتبط با دوره جاوا مراجعه نمایید.

مزایای آموزش زبان برنامه نویسی سالیدیتی

درست است که فعالیت در زمینه بلاکچین و ارزهای دیجیتال در کشور ما تازگی دارد و هنوز موانع بسیاری در این حوزه وجود دارند، اما کاملا واضح است که این تکنولوژی مدرن، دنیای تجارت و ارتباطات را متحول نموده و به سرعت در سراسر جهان گسترده خواهد شد. در این بین، افرادی که با دور اندیشی برای یادگیری اصول، قوانین و فناوری های مربوط به آن اقدام می کنند، می توانند از فرصت های شغلی فراوان و درآمدی بالا برخوردار شوند.

زبان برنامه نویسی سالیدیتی یک زبان برنامه نویسی متأخر است که هنوز مسیری طولانی برای توسعه و پیشرفت بیشتر را پیش رو دارد و پیداست که با حرکت اقتصاد جهانی به سوی استفاده ار رمزارزها و رونق بیشتر تکنولوژی بلاکچین، موفقیت آن در آینده نیز بسیار چشمگیر خواهد بود.