کاتلین چیست؟
کاتلین (Kotlin) یکی از زبان های برنامه نویسی تقریبا نوظهور و محبوب است که اصلی ترین کاربرد آن در برنامه نویسی اپلیکیشن های اندرویدی می باشد. زبان های برنامه نویسی، دریچه ای به سمت دنیایی تازه و شگفت انگیز از ارتباط میان انسان و رایانه اند. با استفاده از کدها و علائم قراردادی تعریف شده در این زبان ها، می توان عملکرد و رفتار رایانه را تنظیم و مدیریت نمود و الگوریتم های مشخصی را برای فعالیت در زمینه های متعدد طراحی کرد.
پس بدیهی است که استفاده از زبان های برنامه نویسی کارآمد و دارای ظرفیت های مناسب، تا چه اندازه از اهمیت برخوردار است. در حال حاضر زبان های برنامه نویسی متعددی برای کاربردهای مختلف در زمینه های گوناگون، طراحی شده و در دسترس هستند و پیداست که برای هر برنامه نویس یا فرد فعال در زمینه تکنولوژی، ضروری است که با خصوصیات انواع زبان های برنامه نویسی، مزایا، معایب و کاربردهایشان آشنا باشد. جهت یادگیری انواع زبان های برنامه نویسی به صورت تخصصی و پیشرفته، زیر نظر مجرب ترین اساتید، می توانید از دوره های برنامه نویسی ارائه شده در مجتمع فنی نیاوران، استفاده نمایید.
در این مقاله قصد داریم به معرفی و بررسی زبان برنامه نویسی کاتلین، ویژگی ها و کاربردهای آن و تفاوت این زبان برنامه نویسی با زبان جاوا بپردازیم.
زبان برنامه نویسی کاتلین
آنچه در این مطلب می خوانید:
در سال 2011 کمپانی Jet brains روسیه با هدف ارائه یک زبان برنامه نویسی قدرتمند که عملکردی مشابه با جاوا داشته و در عین حال از آن پیشی بگیرد، زبان کاتلین (Kotlin) را عرضه نمود و اولین ورژن پایدار آن را در سال 2016 در اختیار کاربران قرار داد.
جالب است بدانید که نام کاتلین از جزیره ای در نزدیکی سن پترزبورگ یعنی محل فعالیت تیم Jet brains برگرفته شده است.
به علت شباهت و سازگاری زیاد این زبان با زبان جاوا، سبب شد تا بسیاری از برنامه نویسان جاوا رفته رفته به استفاده از کاتلین تمایل نشان دهند و به همین ترتیب، این در رده زبان های پرکاربرد قرار گرفت؛ به نحوی که در سال 2012 کاتلین به عنوان زبان ماه برگزیده شد و سایت Realm سال 2018 را سال زبان برنامه نویسی کاتلین معرفی نمود. در سال 2017 گوگل کاتلین را به طور رسمی مورد پشتیبانی قرار داده و جایگاه دومین زبان برنامه نویسی اندروید را به آن اختصاص داده است. به علاوه امروزه شرکت های معتبر دیگری چون Netflix ، Lyft ، Uber و Pinterest از کاتلین برای انجام هرچه بهتر فعالیت های خود بهره می جویند.
همچنین گفته می شود که کاتلین زبان برنامه نویسی اصلی در سیستم عامل مورد انتظار گوگل، یعنی فیوشا (Fuchsia) خواهد بود.
ویژگی های زبان کاتلین
یکی از سیاست های بسیار مهم توسعه دهندگان کاتلین آن است که زبان مورد نظر در شاخه ها و رشته های متعددی کارایی داشته باشد و برای طراحی و ارائه انواع برنامه ها مورد استفاده قرار گیرد. این امر یکی از مزایا و خصوصیات بسیار بااهمیت کاتلین به حساب می آید.
کاتلین یک زبان برنامه نویسی شیءگرا است. یعنی توابع و الگوریتم های آن در واحدهایی تحت عنوان شیء طبقه بندی و کپسوله می شوند.
همچنین کاتلین در رده زبان های متن باز یا Open Source قرار می گیرد. به این معنا که دسترسی کاربران و توسعه دهندگان به منابع آن، برای ایجاد تغییرات و ارائه نسخه های اصلاح شده همواره آزاد می باشد و این امر کارایی و کیفیت زبان فوق را تا حد بسیاری ارتقا می دهد. این قابلیت سبب می شود تا باگ ها و ایرادات احتمالی زبان به مرور زمان شناسایی شده و توسط متخصصانی از سراسر جهان مرتفع گردند. همچنین تیم Jet brains همواره برای بهبود هرچه بیشتر امکانات و قابلیت های کاتلین در حال فعالیت هستند.
کاتلین در میان زبان های برنامه نویسی از ایمنی بسیار بالایی برخوردار است که در نوع خود مزیت بسیار ارزشمندی می باشد. به علاوه، قدرت و سرعت کاتلین نسبت به سایر زبان ها قابل توجه است. و در عین حال یادگیری این زبان، خصوصا برای توسعه دهندگان جاوا، بسیار ساده و آسان می باشد. استفاده از زبان کاتلین از نظر هزینه نیز بسیار به صرفه است چراکه نصب ابزارها و پیش نیازهای آن کاملا رایگان است.
کدها و سینتکس هایی که باید در Kotlin نوشته شوند، به طور کلی بسیار کوتاه و خلاصه هستند و این امر کدنویسی و کار با این زبان را ساده تر می کند. این امر سبب بهره وری و صرفه جویی بیشتر در زمان خواهد شد. همچنین استفاده از کدهای ساده تر و خوانا، بروز خطا در حین برنامه نویسی را نیز کاهش خواهد داد. به طوری که برنامه های نوشته شده با کاتلین اغلب باگ ها و ایرادات کمتری دارند و نزد کاربران محبوب ترند.
کاربردهای زبان کاتلین
اغلب کاتلین را به عنوان یک زبان برنامه نویسی اندروید می شناسند. چرا که کاربرد اصلی این زبان برنامه نویسی در نوشتن اپ های اندرویدی است و به طور رسمی توسط Android Studio پشتیبانی می گردد. همچنین اغلب شرکت های فعال در زمینه برنامه نویسی اندروید، به استخدام برنامه نویسان مسلط به این زبان علاقه نشان می دهند. اما نباید موارد استفاده Kotlin را به سیستم عامل اندروید محدود نماییم.
مثلا می توان از کاتلین برای نوشتن برنامه هایی که با سیستم عامل IOS سازگار باشند استفاده کرد. به علاوه، Kotlin در فعالیت های سمت سرور نیز مورد استفاده قرار می گیرد و در طراحی وب اپلیکیشن ها بسیار کاربردی است.
همچنین کدها و برنامه های کاتلین به صورت Native بر روی سیستم عامل های ویندوز، لینوکس، MacOS و Web Assembly نیز اجرا می گردد.
می توان از زبان برنامه نویسی کاتلین برای طراحی برنامه ها و اپلیکیشن های مالتی پلتفرم استفاده نمود.
کاتلین یا جاوا
همانطور که گفته شد، Kotlin زبان مدرنی است که با هدف ارائه خدمات و قابلیت هایی بهتر و برتر از جاوا طراحی و به برنامه نویسان عرضه شد. کاتلین و جاوا در بسیاری از موارد شباهت های زیادی به یکدیگر دارند. از جمله آن می توان به منطق برنامه نویسی اشاره کرد که در هر دو زبان مشابه یکدیگر است. به طور کلی شباهت ها و وجه اشتراک های این دو زبان برنامه نویسی، بسیار بیشتر از و پررنگ تر از تفاوت هایشان است. بر اساس گزارش ها تا سال 2017 حدود 20 درصد از برنامه نویسان جاوا، نسبت به استفاده از زبان کاتلین تمایل نشان دادند و این رقم روز به روز در حال افزایش است.
با توجه به شباهت و همکاری میان این دو زبان برنامه نویسی، بسیاری از افراد نسبت به انتخاب و کاربرد یکی از آن ها مردد می باشند؛ به خصوص برنامه نویسان اندروید. پس شایسته است تا به مقایسه آن ها و برسی خصوصیات مشابه و متمایزشان بپردازیم.
به طور کلی کاتلین زبانی متأخر است و جاوا به نسبت آن از قدمت بیشتری برخوردار است. پس بدیهی است که در عملکرد شرکت ها و بسیاری از نرم افزارهای محبوب جای بیشتری را برای خود باز کرده باشد و همچنین از متخصصان و علاقه مندان فراوان تری نیز برخوردار باشد. به علاوه، موارد کاربرد زبان جاوا نیز از Kotlin بیشتر بوده و در زمینه های گسترده تری مورد استفاده قرار می گیرد. اما هیچ یک از این موارد به معنای برتری جاوا در مقابل کاتلین نخواهد بود.
در ابتدا به چند مورد از مزایای کاتلین نسبت به جاوا اشاره می کنیم:
فشردگی و اختصار کدها
همانطور که پیشتر نیز گفته شد، مختصر بودن و کوتاهی کدها و سادگی سینتکس ها در زبان کاتلین، یکی از ویژگی ها و مزایای مهم آن است که سبب کاهش خطا، صرفه جویی در زمان و یادگیری سریع و راحت این زبان می گردد. در مقایسه کاتلین با جاوا نیز این مزیت جالب توجه خواهد بود؛ چرا که کدهای جاوا گرچه به خودی خود، به نسبت بسیاری از زبان های برنامه نویسی دیگر، ساده و قابل فهم هستند، اما در مقایسه با کدها و سینتکس های زبان کاتلین، به نسبت طولانی تر بوده و طول آن ها برای تعریف یک عملکرد مشابه، تقریبا دوبرابر کدهای Kotlin می باشد! این امر سبب صرف زمان و انرژی بیشتر می شود و در مقابل میزان دقت را نیز کاهش خواهد داد. در نتیجه کارایی جاوا نسبت به کاتلین افت پیدا می کند.
سادگی و سرعت عمل بالاتر
یادگیری زبان کاتلین بسیار آسان است و به دلایلی که پیشتر ذکر شد به نسبت جاوا از سرعت بیشتری نیز برخوردار است. به طور کلی کدنویسی و طراحی برنامه با استفاده از زبان کاتلین، آسان تر، سریع تر و بهینه تر از جاوا خواهد بود.
البته لازم به ذکر است که سرعت کامپایل کدهای جاوا بیشتر از کاتلین است.
کاتلین، زبان مدرن تر
امروزه بسیاری از شرکت های توسعه دهنده و فعال در زمینه طراحی و ارائه انواع نرم افزار، ترجیح می دهند در بسیاری از زمینه ها، به خصوص برنامه نویسی اندروید، از زبان کاتلین استفاده کنند. همانطور که در مطالب قبلی اشاره کردیم، شرکت گوگل به طور رسمی از Kotlin پشتیبانی می نماید و سیاست های خود را بر کاربرد هرچه بیشتر آن مبتنی کرده است. البته این به آن معنا نیست که کاربرد جاوا در حال کاهش است و یا قرار است به کلی کنار گذاشته شود، چراکه جاوا در حال حاضر از اهمیت بالایی در دنیای برنامه نویسی برخوردار است. اما باید این نکته را در نظر داشته باشیم که با جلب توجه روزافزون برنامه نویسان و شرکت ها به زبان کاتلین، فرصت های شغلی بسیاری در انتظار افرادی خواهد بود که به این زبان تسلط دارند.
با توجه به توضیحات بالا شاید بسیاری از افراد، برای برنامه نویسی اندروید، کاتلین را بر جاوا مقدم بدانند. اما باید به این نکته توجه داشته باشیم که زبان کاتلین، یک زبان برنامه نویسی جدید و نوظهور است. در نتیجه همچنان نیازمند فعالیت ها و کوشش های فراوانی است تا از طریق آن ها توسعه یافته و محبوبیت بیشتری کسب نماید. همچنین با توجه به اینکه توسعه دهندگان جاوا بسیار پرتعدادتر از کاتلین هستند، احتمال برقراری ارتباط با افراد بیشتر و راهنمایی گرفتن از آن ها برای پاسخ دادن به سوالات و حل مشکلات احتمالی بیشتر است و در مقابل برنامه نویسانی که از Kotlin استفاده می کنند، در چنین مواقعی دچار مشکل خواهند شد. چرا که منابع آموزشی جاوا در سراسر جهان، بسیار بیشتر از منابع آموزشی موجود برای زبان برنامه نویسی کاتلین است.
اگر علاقمند به یادگیری زبان برنامه نویسی جاوا هستید، می توانید با شرکت در دوره جاوا در مجتمع فنی نیاوران، نسبت به فراگیری این زبان برنامه نویسی قدرتمند، زیر نظر بزرگترین اساتید این حوزه، اقدام نمایید.
آیا تسلط به جاوا برای یادگیری کاتلین ضروری است؟
از آنجایی که این دو زبان شباهت های بسیاری با یکدیگر دارند، تسلط بر جاوا، فرد را در یادگیری هرچه سریع تر و بهتر کاتلین یاری خواهد نمود. به همین سبب است که اغلب به برنامه نویسان جاوا پیشنهاد می شود تا زبان Kotlin را نیز بیاموزند. این امر به خصوص در مورد توسعه دهندگان اندروید صدق می کند. اما برای یادگیری زبان برنامه نویسی کاتلین، تسلط به جاوا ضروری نیست و فرد بدون آنکه جاوا را بشناسد نیز می تواند زبان کاتلین را بیاموزد و در حوزه برنامه نویسی اندروید و سایر موارد، از آن بهره ببرد.
