تفاوت طراحی و نقاشی

به نظر شما وجه تمایز و تفاوت طراحی و نقاشی چیست؟ آیا این دو کلمه به یک مفهوم اشاره دارند و معرف یک شاخه هنری واحد هستند و یا اینکه با یکدیگر متفاوت اند؟

ممکن است بسیاری از ما هنگامی که نام طراحی و نقاشی را می شنویم، تصور کنیم که هر دوی آن ها به یک موضوع واحد اشاره دارند. این در حالی است که این دو مفهوم، کاملا متفاوت بوده و اشاره به دو سبک هنری مجزا دارند؛ اگر چه که هر دوی آن ها، در دسته هنرهای بصری قرار داشته و بر روی یک سطح دو بعدی ایجاد می شوند و هر دو نیز قدمتی بیش از هزاران سال دارند.

هنر طراحی در انگلیسی معادل کلمه Drawing و نقاشی، معادل کلمه Painting است. برای اینکه بتوانیم تفاوت ها و تمایزهای این دو رشته هنری را به وضوح نشان دهیم، نیازمند آن هستیم که این دو را از جنبه های مختلف با هم مقایسه کنیم. در ادامه به بررسی ابعاد مختلف تمایز و تفاوت طراحی و نقاشی می پردازیم.

چنانچه شما علاقمند به یادگیری طراحی و نقاشی به صورت حرفه ای و تخصصی هستید، پیشنهاد ما به شما استفاده از دوره های آموزش گرافیک ارائه شده در مجتمع فنی تهران نمایندگی نیاوران است. در دوره های آموزش گرافیک مجتمع فنی نیاوران، طراحی و نقاشی هم به صورت کلاسیک و دستی و هم به صورت دیجیتال (نرم افزارهای گرافیکی و طراحی و نقاشی دیجیتال) خدمت هنرجویان گرامی، آموزش داده می شود.

تفاوت میان طراحی (Drawing) و نقاشی (Painting) چیست؟

به طور قطع، طراحی و نقاشی دارای شباهت های بسیاری هستند و همین امر موجب شده که این دو مفهوم در نظر عام، یکسان پنداشته شوند. اما علی رغم این شباهت های بسیار، موضوع این مقاله بر تمایزهای آن دو متمرکز است. از این رو ما در این بخش، به ذکر مهم ترین تفاوت های طراحی و نقاشی خواهیم پرداخت.

به یاد داشته باشید که طراحی و نقاشی حتی در حوزه دیجیتال نیز باهم تفاوت دارند؛ به گونه ای که طراحی دیجیتال و نقاشی دیجیتال به عنوان دو مفهوم مجزا در عرصه هنرهای بصری دیجیتال شناخته می شوند.

تفاوت نقاشی و طراحی در ابزار

نخستین تفاوت طراحی و نقاشی، تفاوت در محیط و سطح انتخاب شده و همچنین ابزار مورد نیاز آن ها است. طراحی اغلب با محصولات خشکی مانند مداد، زغال چوب یا گچ سر و کار دارد و بر روی سطوحی مانند کاغذ پیاده می شود. این در حالی است که در نقاشی، از محصولات مرطوب مثل رنگ اکریلیک یا رنگ روغن استفاده کرده و آن ها را روی سطوحی همچون بوم، چوب یا سطح مس پیاده می کند.

حتی امروزه نقاشی بر روی پارچه نیز طرفداران بسیاری پیدا کرده و خصوصا در دنیای مد و پوشاک، از این هنر خاص، استقبال ویژه ای شده است. برای فراگیری نقاشی روی پارچه و لباس، می توانید در دوره نقاشی روی پارچه مجتمع فنی نیاوران شرکت نمایید. جهت کسب اطلاعات بیشتر و ثبت نام در این دوره آموزشی، به صفحه مربوطه مراجعه نمایید.

البته باید توجه داشت که قاعده بالا می تواند دارای استثنائاتی نیز باشد. برای مثال، نمی توان همه آثار اجرا شده بر روی کاغذ را طراحی نامید. زیرا برخی از نمونه های نقاشی با محصولات مرطوب مثل آبرنگ و رنگ و روغن نیز بر روی کاغذ اجرا می شوند. با این حال، چنین استثنائی درباره ابزار مورد استفاده آن ها، تقریبا وجود ندارد و می توان ابزار مورد نیاز را مهم ترین تفاوتشان دانست.

تفاوت نقاشی و طراحی در نوع کیفیت محصول نهایی

علاوه بر نوع ابزار و محصولات مورد استفاده، نوع کیفیت محصول نهایی آن ها نیز با یکدیگر متفاوت است. این بدین معناست که نقاشی ها، به احتمال زیاد همیشه به صورت رنگی کشیده می شوند. در حالی که یک طراحی، اغلب سیاه و سفید است و تنها در موارد معدودی، در آن از مداد رنگی یا آبرنگ استفاده می گردد.

تفاوت طراحی و نقاشی در بافت سطح کار

تفاوت طراحی و نقاشی به اینجا ختم نمی شود و بافت سطح کار نیز اغلب در طراحی و نقاشی، متفاوت است. سطح یک نقاشی، به دلیل استفاده از محصولات مرطوب، اغلب دارای حباب ‌های آبدار رنگ یا لایه ‌های نازک و شفاف لعاب است. اما طراحی، معمولا سطحی ساده ‌تر و صاف ‌تر دارد.

تفاوت طراحی و نقاشی در ابعاد

طراحی و نقاشی در ابعاد نیز می توانند دارای تفاوت هایی باشند. از آنجایی که نقاشی، بر روی بوم، چوب یا صفحه مسی ایجاد می شود، عموما دارای ابعاد بزرگتری است. اما طراحی معمولا بر روی کاغد کشیده می شود و طبیعتا ابعاد کوچک تری نیز دارد.

البته ابن بدین معنا نیست که طراحی ها نمی توانند در ابعاد بزرگ وجود داشته باشند. امروزه نمونه های بزرگ طراحی در قاب های شیشه ای بزرگ را در بسیاری از فروشگاه ها و خانه ها می بینیم. اما در حالت عادی، عموما ابعاد نقاشی، بزرگ تر از ابعاد طراحی است.

تفاوت طراحی و نقاشی در سلسله مراتب

به طور کلی در سلسله مراتب هنرهای بصری، می توان طراحی را مرحله پیش از نقاشی دانست. به نحوی که ممکن است طراحی، نقش راهنمای نقاشی را ایفا کند. بدین معنا که هنرمند، در ابتدا طرح مورد نظرش را با یک ابزار خشک مانند مداد، بر روی سطحی می کشد تا بتواند قبل از شروع نقاشی، پیش زمینه آماده ای از آن را در ذهنش داشته باشد. در نتیجه می توان گفت که اغلب نقاشی ها، بر اساس یک طراحی و یک طرح اولیه کشیده شده اند. اما عکس این موضوع، صادق نیست.

ترکیب نقاشی و طراحی

با این وجود، در حال حاضر و با پیشرفت هنرهای بصری، تکنیک های ترکیبی خلق شده اند که در آن ها، همه چیز ممکن است. برای مثال، آثاری وجود دارد که در آن ها، رنگ روغن و گچ بر روی بوم اجرا شده است و در عین حال که رنگ آن سیاه و سفید به نظر می سد، ابعاد بسیار بزرگی نیز دارد. به نحوی که شاید بتوان چنین آثاری را هم طراحی نامید و هم نقاشی!

انواع تکنیک طراحی و نقاشی

اگر می خواهید بدانید هر کدام از تکنیک های هنر بصری، در زمره کدام یک از دسته ها (طراحی یا نقاشی) قرار می گیرد، جدول زیر می تواند به شما کمک کند:

علاوه بر تکنیک های مختلف، نقاشی و طراحی دارای سبک های متعددی نیز هستند. برای آشنایی با سبک های مختلف نقاشی، پیشنهاد می شود مقاله انواع سبک های نقاشی را در وبسایت مجتمع فنی نیاوران، مطالعه نمایید.

طراحی یا نقاشی؟

یکی از سوالات رایجی که در رابطه با مقایسه طراحی و نقاشی و تفاوت طراحی و نقاشی پرسیده می شود، همین سوال است. بسیاری از هنرجویان تازه کار یا مردم و مخاطبین هنرهای بصری، می خواهند بدانند که در میان طراحی و نقاشی، کدام یک خاص تر، جذاب تر یا به طور کلی بهتر است؟ شاید نتوان پاسخ صریح و دقیقی به این پرسش داد. زیرا در میان اشکال هنری، نمی توان بهتر و بدتری تعیین کرد. با این حال شاید بتوان از منظر تاریخی، نشان داد که کدام یک در تاریخ هنر غلبه و رواج بیشتری داشته است.

می توان گفت که در تاریخ هنر، نقاشی اغلب در مقایسه با سایر اشکال هنری از جمله طراحی، برتر شناخته می شود. اگرچه که در دوره معاصر، تقریبا چنین برتری ذاتی برای نقاشی وجود ندارد. با این حال، نقاشی امروزه ابزار مناسب تر و پر کاربردتری در حوزه صنعت است. این در حالی است که بر اساس یک ضرب المثل رایج، ریشه هنرهای بصری، طراحی است و همه هنرها، با طراحی آغاز می شوند.

تاریخچه تفاوت طراحی و نقاشی

در گذشته و آنگونه که در تاریخ هنر به چشم می خورد، نقاشی و طراحی هر دو به عنوان نوعی صنایع دستی شناخته می شدند. اما از حدود سال 1300 بعد از میلاد، تغییراتی در این تصور عامه ایجاد شد. به نحوی که اگر صنعتگری به نقشی مسلط بود، نه فقط یک صنعتگر، بلکه یک هنرمند نیز محسوب می شد و نقاشی یک هنر بسیار گران قیمت بود. زیرا در آن زمان، رنگدانه ها به صورت دستی تهیه می شدند و تهیه نقاشی های با کیفیت، نیازمند یک استودیوی بزرگ با کارمندان بسیار بود. در نتیجه، فقط بهترین هنرمندان قادر به تولید نقاشی های با کیفیت بودند و همچنین تنها ثروتمندان می توانستند نقاشی ها را خریداری کنند.

در تاریخ هنر، طراحی، پله ای برای آموختن نقاشی تلقی می شد و بخش اساسی آن را تشکیل می داد. با این حال، هدف نهایی و برتر، نقاشی بود و نه طراحی. طراحی ها، صرفا به عنوان یک طرح اولیه برای نقاشی یا مجسمه سازی استفاده شده و به عنوان یک شکل هنری شناخته نمی شدند. این مهمترین وجه تمایز و تفاوت طراحی و نقاشی در آن زمان بود.

با شروع دوران مدرن، رابطه میان طراحی و نقاشی رو به تغییر گذاشت و طراحی جایگاه خود را در میان اشکال هنری پیدا کرد. به حدی که به عنوان یک شکل هنری مستقل و مجزا شناخته شد. البته این بدین معنا نیست که در عصر کنونی، نقاشی اهمیت سابق خود را ندارد. نقاشی هنوز هم به عنوان یک هنر مناسب ‌تر شناخته می شود؛ زیرا تعداد هنرمندانی که تنها به نقاشی می پردازند، بسیار بیشتر از هنرمندانی است که تنها طراحی انجام می دهند.

در گالری ‌های نقاشی در دوره معاصر، می توان این تسلط را همچنان مشاهده کرد. در موسسات هنری نیز وضع به همین منوال است و تصور ماندگاری از نقاشی به عنوان یک روش برتر هنری وجود دارد.

اگر شما نیز علاقمند به یادگیری نقاشی به صورت حرفه ای و پیشرفته هستید، می توانید از دوره نقاشی ارائه شده در مجتمع فنی تهران نمایندگی نیاوران بهره ببرید. دوره نقاشی مجتمع فنی نیاوران، در قالب آموزش های کارگاهی و عملی، زیر نظر بزرگترین اساتید حوزه نقاشی برگزار می گردد.

طراحی یا نقاشی کدام یک ارزشمندتر است؟

در ادامه پرسش بالا، اغلب پرسش دیگری نیز درباره تفاوت طراحی و نقاشی از منظر ارزشمندی این دو هنر وجود دارد. در این خصوص نیز بهتر است به بررسی از منظر سیر تاریخی بپردازیم.

همانگونه که در بالا نیز اشاره کردیم، در تاریخ هنر، نقاشی به سبب مواردی مانند هزینه های بالای تولید، دسترسی محدود و منحصر به فرد بودنش، از ارزش بیشتری نسبت به طراحی برخوردار بوده است. اما در هنر معاصر، تقریبا چنین ارزش گذاری حداقل به لحاظ نظری، از میان رفته و اغلب مکاتب معاصر، طراحی و نقاشی را به یک اندازه ارزشمند می دانند.

با این وجود از نظر عملی، هنوز هم در بسیاری از حراج های نقاشی، می توان مشاهده کرد که به طور کلی، یک اثر نقاشی، بسیار بیشتر از یک اثر طراحی قیمت گذاری می شود. دلیل این امر نیز شاید همان برتری نقاشی به عنوان یک شکل هنری در طول تاریخ هنر باشد.

البته این تنها معیار و ملاک ارزش گذاری آثار هنری در عصر حاضر نیست. امروزه بسیاری از آثار، نه بر اساس کیفیت و نوع خاص هنری‌شان، بلکه بر اساس خالق و هنرمند پدیدآورنده آن ها، سنجیده می شوند.

تفاوت طراحی و نقاشی از نظر سختی ترسیم

یکی دیگر از جنبه هایی که می توان طراحی و نقاشی را از آن منظر مورد بررسی و مقایسه قرار دارد، میزان سختی آن ها است. این شاید پرسش بسیاری از علاقمندان به هنرهای بصری نیز باشد که مایلند بدانند کدام یکی از این دو رشته هنری سخت تر از دیگری است؟

به طور کلی و به لحاظ تخصصی در حوزه هنر، یادگیری نقاشی سخت تر از طراحی در نظر گرفته می شود. زیرا با فرآیندهای پیچیده تری مانند ترکیب رنگدانه ها، محیط نقاشی و سبک های مختلف آن، سر و کار دارد. این در حالی است که یادگیری طراحی، اغلب در پایه و پیش از نقاشی صورت می گیرد و فراگیری آن ساده تر است.

البته بهتر است جمله بالا را به این نحو معنا کنیم که فراگیری نقاشی، می تواند به دلیل کار با رنگ ها، دارای پروسه طولانی تری نسبت به طراحی باشد و این بدان معنا نیست که لزوما نقاشی از طراحی سخت تر و پیچیده تر است. زیرا در جهان معاصر، هنرها به دور از ارزش گذاری مورد قضاوت قرار می گیرند.

علاوه بر این، مقایسه سختی این دو هنر، می تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. زیرا توانایی ها، استعدادها و خلاقیت های افراد مختلف، با یکدیگر متفاوت است. در نتیجه، ممکن است برای فردی، طراحی سخت تر از نقاشی به نظر برسد و برای فرد دیگر، نقاشی بسیار سخت و دور دست تر باشد.

سلسله مراتب یادگیری نقاشی و طراحی

یکی از سوال های رایجی که درباره سیر یادگیری هنرهای بصری پرسیده می شود، این است که آیا لزوما باید پیش از نقاشی، طراحی را آموخت؟ این یکی از مهمترین پرسش ها در خصوص تفاوت طراحی و نقاشی است که پاسخ به آن، بسته به اهداف و شرایط هنرجو، می تواند متفاوت باشد.

در صورتی که هدف هنرجو، یادگیری نقاشی به شیوه نمایشی باشد، بهتر آن است که پیش از شروع نقاشی، به سراغ یادگیری طراحی برود. اما اگر هنرجو، نقاشی به شیوه های انتزاعی را ترجیح می دهد، می تواند مستقیما و بدون یادگیری طراحی، آموزش نقاشی را شروع کند.

این تمایز از آن جهت است که پایه و اساس نقاشی فیگوراتیو، طراحی است. زیرا طراحی با مداد بر روی کاغذ، فرصت آزمون و خطای بیشتری در اختیار هنرجو قرار می دهد. این در حالی است که انجام نقاشی بر رو بوم و یا سایر سطوح، بدون توانایی و تسلط کافی، می تواند مقدار زیادی از وقت و هزینه فرد را به هدر دهد. اما در نقاشی های انتزاعی، از آنجا که کیفیت رنگ اهمیت به سزایی دارد، طراحی با مداد نمی تواند کمک چندانی به یادگیری فرد کند و هنرجو باید آزمون و خطای خود را با رنگ ها انجام دهد تا به تجربیات کافی دست یابد.

جمع بندی تفاوت طراحی و نقاشی

در این مقاله تلاش کردیم تا تمایزها و تفاوت طراحی و نقاشی را از جنبه های مختلف تاریخی و اجتماعی مورد بررسی قرار دهیم. اما در پایان، ذکر این نکته ضروری است که علی رغم تفاوت های میان این دو هنر، نمی توان آن ها را تنها به شیوه ای تاریخی یا اجتماعی، مورد قضاوت قرار داد. ذات هنر، می تواند در هر نوع و هر سبک، دارای اهمیت، زیبایی و ارزش باشد. آنچه می تواند تمایز حقیقی را میان این دو مشخص کند، کیفیت، اصالت و زیبایی است؛ صفاتی که هم در آثار طراحی و هم در آثار نقاشی، قابل شناسایی و رویت هستند.