انواع مانیتور کامپیوتر

مهمترین انواع مانیتور کامپیوتر که در برهه های زمانی مختلف مورد استفاده قرار گرفته اند، عبارتند از مانیتورهای CRT ،LCD ،LED و پلاسما که در این مقاله، مفصلا به بررسی هر یک خواهیم پرداخت. مانیتور از اصلی ترین بخش های سیستم سخت افزاری رایانه به حساب می آید و کیفیت و کارایی آن، در تجربه ی استفاده از رایانه، بسیار موثر میباشد. وظیفه ی اصلی مانیتور، ارائه ی داده ها، به شکل متنی یا تصویری است که امروزه، وجه دوم آن بیشتر مورد توجه میباشد و تکنولوژی با پیشرفت برق آسای خود، این قابلیت را برای استفاده ی کاربران، روز به روز ارتقا میدهد.

نخستین مانیتورها در سال 1970 به بازار عرضه شدند که به صفحه نمایش های امروزی شباهت چندانی نداشتند. در این سخت افزارها، صرفا نمایش داده های متنی ممکن بود و از این رو، صفحه نمایش های مبتنی بر متن نام گرفتند. پس از آن، نمایشگرهای جدیدی تولید شدند که از تعدادی لامپ روشن، برای ارائه ی داده ها به روی صفحه نمایش، استفاده میکردند.

فناوری ساخت نمایشگرها روز به روز پیشرفت کرد؛ تا آنجا که نخستین مانیتورهای CRT پا به عرصه نهادند. در ادامه با ما همراه باشید تا با مهمترین و محبوب ترین انواع مانیتور کامپیوتر در برهه های زمانی مختلف، بیشتر آشنا شوید.

مانیتور CRT چیست؟

این حروف اختصاری، مخفف عبارت Cathode ray tube به معنی لامپ پرتوی کاتدی میباشد. در واقع CRT نوعی لامپ شیشه ای بود که در صفحه نمایش ها و تلویزیون های قدیمی مورد استفاده قرار میگرفت. شکل ظاهری این دستگاه ها، به جعبه ای کوچک شباهت داشت و با مانیتورهای تخت امروزی، به کلی متفاوت بود. نمایشگرهای CRT دارای سه تفنگ الکترون، برای نمایش رنگ های سبز، آبی و قرمز بودند که الکترون ها را به سوی صفحه ای فسفرتاب پرتاب مینمودند. این الکترون ها توسط مدارهای الکترومغناطیسی، به سوی مقصد هدایت میشدند. مانیتور CRT از تعداد زیادی پیکسل تشکیل میشد. این تعداد نهایتا به 48000 عدد میرسید که البته در نمونه های مختلف، متفاوت بود. با پرتاب الکترون به سوی هر کدام از آنها، پیکسل مورد نظر روشن شده و بخشی از تصویر را نمایش میداد. پیداست که هرچه تعداد پیکسل ها بیشتر بود، تصویر نیز با کیفیت بیشتری نمایش داده میشد. البته لازم به ذکر است که امواج الکترومغناطیسی، بر کیفیت تصویر این نوع نمایشگرها تأثیر منفی میگذاشتند. به علاوه، برای مشاهده ی بهتر تصویر، ضروری بود که فرد، درست روبه روی مانیتور قرار گیرد و با تغییر موقعیت او و زاویه ی دیدش، امکان مشاهده ی درست تصاویر، از بین میرفت.

نمایشگرهای CRT که بدون شک یکی از فراموش نشدنی ترین انواع مانیتور کامپیوتر در تاریخ هستند، از دو نوع فناوری Shadow Mask و Aperture Grille استفاده میکردند. نوع اول در نمونه های قدیمی تر به کار میرفت و فناوری Aperture Grille در انواع پیشرفته تری از مانیتورهای CRT مورد استفاده قرار میگرفت. با به کارگیری این تکنولوژی، امکان ارائه ی تصاویر با کیفیت تر بر روی صفحه نمایش های CRT فراهم شد.

نحوه ی ارائه ی تصویر در این مانیتورها، به شکل الگویی شطرنجی بود و از این رو، به مانیتورهای شطرنجی نیز معروف بودند که با پیشرفت فناوری و ارائه ی انواع جدید صفحه نمایش، کم کم از رده خارج شدند.

مانیتور LCD چیست؟

بدون شک یکی از پرکاربردترین و محبوب ترین انواع مانیتور کامپیوتر که میتوان گفت تولید آن، نقطه عطفی در دنیای مانیتورها و نمایشگرها بوده است، مانیتور LCD میباشد. LCD مخفف Liquid Crystal Display به معنی نمایشگر کریستال مایع است. این نام، به کاربرد یک لایه از سلول های کریستال مایع در صفحه نمایش های LCD اشاره دارد. این کریستال ها، تحت تأثیر دمای محیط تغییر حالت میدهند و معمولا به طور کامل، جامد یا مایع نیستند. این امر سبب ایجاد اخلال در کارایی مانیتور LCD در دمای بسیار سرد و بسیار گرم میشود! به علاوه، نمایشگر فوق، از فیلترهای رنگ و پلاریزه، یک لایه TFT و یک لایه بک لایت نیز تشکیل شده است. منبع نور این نوع نمایشگر، لامپ فلورسنت میباشد.

مانیتورهای LCD بر خلاف نمونه های قدیمی تر، ضخامت کم و ظاهر زیباتری دارند. علاوه بر این، قدرت تفکیک رنگ، وضوح و کیفیت تصاویرشان، بسیار بهتر است و این امر در نمونه های گوناگون، بر حسب تعداد پیکسل های به کار رفته در مانیتورها، متفاوت میباشد. امکان ارائه ی تصاویر با کیفیت Full HD نیز در این نوع صفحه نمایش فراهم است و سرعت پاسخ دهی آن هم بسیار بالاست. روشنایی آن نیز چندین برابر مانیتور CRT میباشد و بر خلاف نمونه ی قبلی، با مشکل لرزش تصاویر هم مواجه نیست.

نمایشگرهای LCD از ساختاری پیشرفته تحت عنوان Active Matrix استفاده میکنند؛ به این صورت که در هر سلول آن، یک ترانزیستور را به طور جداگانه مورد استفاده قرار میدهد و هر کدام از این سلول ها میتوانند مستقل از سایرین فعالیت کنند.

با کنار هم قرار دادن تعداد زیادی از پنل های LCD میتوان تلویزیون هایی بزرگ، برای نصب در فضای شهری فراهم کرد. از این جهت، ابعاد تلویزین های مورد نظر میتوانند بسیار متنوع باشند.

این نمایشگرها، نسبت به نمونه های قبلی انواع مانیتور کامپیوتر، کمتر به چشم آسیب میرسانند و استفاده ی طولانی مدت از آنها، خستگی کمتری برای چشم ایجاد میکند. به علاوه، انرژی کمتری مصرف میکنند و از طول عمر بالایی نیز برخوردار هستند.

مهم ترین نقطه ضعف نمایشگرهای LCD آسیب پذیر بودن آنهاست. در صورتی که تعدادی از پیکسل های این مانیتور از بین بروند، قابلیت ترمیم آنها وجود ندارد و به تدریج، سایر پیکسل ها نیز از بین خواهند رفت.

مانیتور پلاسما چیست؟

نحوه ی کار صفحه نمایش های پلاسما به این شکل است که بین دو لایه شیشه، حجم زیادی از گازهای نجیب نئون و زنون، درون سلول هایی نگهداری میشوند. درون هر سلول، فسفر به سه رنگ قرمز، آبی و سبز موجود است که از ترکیب آنها، رنگ های گوناگون برای نمایش تصاویر به دست می آیند. در دو طرف این سلول ها، الکترودهایی به حالت عمودی موجودند که با یونیزه کردن گازها، سبب میشوند فوتون هایی به سوی صفحه ی نمایش فسفری تابیده شود. این فوتون ها، الکترون های فسفر را برمی انگیزند و الکترون ها نیز هنگام بازگشت به حالت عادی، از خود نور مرئی ساطع میکنند.

کیفیت تصویر در مانیتورهای پلاسما، بهتر از LCD است، اما این نمایشگر همواره نسبت به دیگر انواع مانیتور کامپیوتر (LCD و LED)، از محبوبیت کمتری برخوردار بوده است.

مانیتور LED چیست؟

یکی دیگر از محبوب ترین و پرکاربردترین مانیتورهای کامپیوتر، مانیتور LED است. علت نام گذاری این نمایشگر، استفاده از تعداد زیادی LED برای تولید آن میباشد. این مانیتورها از کنار هم قرار گرفتن هزاران LED برای تولید نورهای گوناگون ساخته میشوند. این نمایشگر نیز ظاهری شبیه به صفحه نمایش های LCD دارد. شکل آن تخت است و بسیار نازک و سبک میباشد و از این نظر، حتی به مانیتورهای LCD نیز برتری دارد. در تولید این نمونه نیز از کریستال های مایع استفاده شده است.

کنتراست این مانیتورها بسیار بالاست و کیفیت تصاویر ارائه شده توسط آنها، به نسبت تمامی نمونه های پیشین بهتر است. مزیت قابل توجه صفحه نمایش های LED در مقایسه با دیگر مانیتورهای قدیمی، توانایی آنها در نمایش رنگ های تیره تر است. به همین دلیل است که در دوره های آموزش نقاشی دیجیتال، دوره فتوشاپ، و سایر شاخه های دوره گرافیک ، برای اینکه هنرجو هنگام خلق و ویرایش تصاویر در نرم افزارهای گرافیکی، درک بهتر و واقعی تری از تصاویر و رنگ ها داشته باشد، از مانیتورهای LED استفاده میشود. چرا که این مانیتور، به نسبت دیگر انواع مانیتور کامپیوتر، از عمق رنگ بیشتری برخوردار است و رنگ‌ها را واقعی‌تر نشان میدهد.

در بدنه ی این نوع نمایشگر، از ماده ای به نام رزین اپوکسی استفاده شده است که عملکرد آن به لنز شباهت دارد. این ماده، فوتون های نور تابیده شده توسط لامپ های LED را با شدت بیشتری منتشر میکند، که این امر سبب صرفه جویی در مصرف انرژی خواهد شد؛ به همین خاطر است که نمایشگر LED به نسبت دیگر انواع مانیتور کامپیوتر و به طور کلی نسبت به سایر نمایشگرها، انرژی کمتری مصرف میکند. به علاوه، به خوبی بازیافت میشود و کاربرد آن از هر جهت، آسیب کمتری به محیط زیست میرساند. این نوع صفحه نمایش، در صورت فعالیت طولانی مدت، برای چشم ها مشکلی ایجاد نخواهد کرد.