هوش مصنوعی

به‌احتمال زیاد با واژه هوش مصنوعی روبرو شده‌اید به‌خصوص امروزه که کاربرد بیشتری دارد و در بین مردم بیشتر شناخته شده است. شاید جز افرادی باشید که تنها نام آن را شنیده‌اید اما تعریف و کاربردهای آن را نمی‌دانید. در این مقاله قصد داریم درباره هوش مصنوعی صحبت کنیم و اطلاعات بیشتر را به شما انتقال دهیم.

هوش مصنوعی چیست؟

هوش مصنوعی یا  Artificial intelligence شاخه‌ای از علوم کامپیوتر است که هدف ساخت ماشین‌های هوشمند را دارد. برخی از افراد گمان می‌کنند، هوش مصنوعی به ربات‌ها ختم می‌شود درصورتی‌که این گمان و تفکر تنها زادهٔ فیلم‌های تخیلی است. هوش مصنوعی یک تکنولوژی است که متناسب با محیطی که در آن قرار می‌گیرد قابلیت تفکر دارد. البته قابلیت تفکری که در هوش مصنوعی به کار برده می‌شود با تفکر انسانی تا حد زیادی متفاوت است اما در واقعیت سعی در تقلید از آن دارد.

بسیاری از کارهایی که ما روزانه انجام می‌دهیم مرتبط با هوش مصنوعی است اما به دلیل استفاده زیاد و عادت متوجه آن نمی‌شویم. دلیل دیگر اینکه متوجه نمی‌شویم از هوش مصنوعی استفاده می‌کنیم این است که نمی‌دانیم هوش مصنوعی چیست. به طور مثال جستجوی در اینترنت و گشت‌وگذار در صفحات وب از کارهای روزمره ما هستند که متأثر از هوش مصنوعی هستند. در ادامه بیشتر در این مورد صحبت می‌کنیم.

کاربردهای هوش مصنوعی چیست؟

امروزه با پیشرفت تکنولوژی بسیاری از کارهای روزمره‌ای که انسان انجام می‌دهد به هوش مصنوعی مرتبط است. همان طور که می‌دانید شبکه‌های اجتماعی از دسته مواردی است که افراد در طول روز بسیار از آنها استفاده می‌کنند. به طور مثال اینستاگرام تبلیغات خود را به‌صورت هدفمند برای کاربران نمایش می‌دهد یا مطابق با سلایق کاربر محتوا به اشتراک می‌گذارد. چراغ‌های راهنمایی هوشمند که متناسب با موقعیت زمان موردنیاز را محاسبه می‌کنند. غلط‌یاب گوشی و سیستم‌های هوشمند که با استفاده از هوش مصنوعی کلمات نادرست را تشخیص داده و شیوه نوشتاری درست آنها را جایگزین می‌کند.

هوش مصنوعی از جمله مواردی است که به‌صورت مداوم در حال پیشرفت است و به این خاطر انسان‌ها نگران‌اند تا روزی ربات‌هایی ساخته شود جایگزین آنها شود. البته لازم به ذکر است که بگوییم طبق تحقیقات انجام شده پیش بینی شده است در سال های آینده بسیاری از شغل ها به دلیل پیشرفت هوش مصنوعی متوقف شوند.

در واقع کاربرد هوش مصنوعی بسیار گسترده است و روزانه دچار تحول و تغییرهای زیادی است. هوش مصنوعی در حوزه‌های مختلفی مانند سیاست، پزشکی، سلامتی، رباتیک، آموزش، حمل و نقل و … به کار می‌رود.

به نظر شما رباتیک همان هوش مصنوعی است؟

همان طور که از نامش پیداست رباتیک علمی است که با ربات‌ها سر و کار دارد. ربات‌ها ماشین‌هایی هستند که طبق برنامه‌ای که به آنها داده می‌شود عکس‌العمل‌هایی خواهند داشت. اما در هوش مصنوعی دارای یادگیری، توانایی حل مسئله، درک زبان طبیعی و استدلال‌های منطقی هستند؛ بنابراین نمی‌توان این دو حوزه را با یکدیگر یکسان دانست. تنها می‌توان گفت بخش کوچکی از رباتیک زیرمجموعه هوش مصنوعی است.

همان طور که گفته شد هوش مصنوعی تنها به ساخت ربات محدود نمی‌شود. به طور مثال موتور جستجوگر گوگل مرتبط با هوش مصنوعی است اما هیچ ربطی به رباتیک ندارد. پس این دو علم کاملاً از یکدیگر مستقل هستند و حتی به یکدیگر شباهتی ندارند، تنها در برخی از قسمت‌های رباتیک از هوش مصنوعی برای هوشمند شدن ربات استفاده می‌کنند.

سطوح مختلف هوش مصنوعی

سیستم‌های هوش مصنوعی نسبت به درکی که از دنیای بیرون دارند سطوح مختلفی دارند. زیرا نسبت به درکی که دارد می‌تواند عکس‌العملی داشته باشد که در ادامه به سه سطوح مختلف هوش مصنوعی خواهیم پرداخت.

هوش مصنوعی محدود

این سطح از هوش مصنوعی بسیار زودتر از سطح‌های دیگر پدید آمده‌اند، به همین خاطر شاید شناخته‌تر باشند. اگر بخواهیم تعریفی از آن ارائه دهیم می‌توان گفت سیستم هوشمندی است که بهتر از انسان می‌تواند وظیفه خود را انجام دهد. به زبانی ساده‌تر اگر آن کار به عهده انسان بود با آن توانایی انجام نمی‌شد. مثال‌های متعدد زیادی وجود دارد که جز هوش مصنوعی محدود به شمار می‌آیند. به طور مثال سیستم‌های هوشمندی که گفتار را به نوشتار تبدیل می‌کنند یا سیستم‌های هوش مصنوعی که در محاسبات امور مالی کمک می‌کنند.

هوش مصنوعی عمومی

هوش مصنوعی عمومی در حال حاضر وجود ندارد اما رد پای آن در داستان‌های علمی – تخیلی وجود دارد. هوش مصنوعی عمومی را می‌توان به این‌گونه تعریف کرد: ماشینی هستند که می‌تواند در دنیای اطراف خود همانند انسان فعالیت داشته باشد و حتی بهتر از انسان فعالیت می‌کنند.

این سطح از هوش مصنوعی برای انسان‌ها می‌تواند کمی نگران‌کننده باشد زیرا می‌تواند جایگزین انسان شود و در موارد مختلف جای انسان را پر کند. هوش مصنوعی عمومی قادر است تمام کارهای انسان را بدون نیاز به وی انجام دهد. در واقع وجود چنین سیستم هوشمندی می‌تواند دارای امتیاز مثبت و منفی باشد. مثبت از این جهت که در کارهای مختلف یاری‌دهنده بشر باشد و حتی او را از برخی از کارهای سخت رهایی بخشد. منفی به این دلیل که شاید با گذشت زمان و پیشرفت جایگزین انسان شود و توانایی انسان را زیر سؤال ببرد زیرا این نوع سیستم‌های هوشمند می‌توانند از کارهای آسان تا کارهای مهم و حیاتی را انجام دهند.

سوپر هوش مصنوعی

این سطح از هوش مصنوعی تا به حال رویت نشده است و حتی به طور حتم قابل پیش‌بینی نیست که در آینده وجود خواهد داشت یا خیر. اطلاعت دقیقی از سوپر هوش مصنوعی در دسترس نیست حتی بشر نمی‌داند آیا این نوع سیستم‌های هوشمند برای او فرصت یا تهدید خواهد بود. به‌هرحال سوپر هوش مصنوعی قدرت فرابشری خواهد داشت که فهم و توانایی بیشتر از انسان دارد. البته تا به حال در هیچ جامعه‌ای چنین سیستم هوشمندی یافت نشده است.

بازار کار هوش مصنوعی در ایران

در حال حاضر در مسیری وجود داریم که ابتدای آینده‌ای شگفت‌انگیز است. با گذشت زمان مردم متوجه می‌شوند که چقدر دانش هوش مصنوعی می‌تواند در آینده آنها مؤثر باشد بنابراین بیشتر به دنبال متخصصان این حوزه خواهند بود. اگر علاقه مند به حوزه هوش مصنوعی هستید و میخاهید تخصص لازم را در این رشته بدست آورید میتوانید با شرکت در دوره هوش مصنوعی و دوره دیپ لرنینگ مجتمع فنی نیاوران به صورت تخصصی با این حوزه آشنا شوید و برای ورود به بازار کار مهارت کافی را کسب کنید.

به همین دلایل بازار کار مرتبط با هوش مصنوعی چند سالی است که رو به بهبود است و متقاضیان بیشتری دارد زیرا توانسته به زندگی فردی مردم نفوذ کند. استفاده از آن در زندگی مردم بسیار زیاد شده است، به همین دلیل به‌مرورزمان نقش پررنگ‌تری در جامعه پیدا خواهد کرد. البته در ایران نسبت به کشورهای دیگر با تأخیر رونق پیدا کرد و حتی الان در مقایسه با کشورهای دیگر چندان به‌روز نیست، اما امید است که با گذشت زمان بهتر شود.

افرادی که قصد دارند در این زمینه فعالیت کنند در دانشگاه در رشته علوم کامپیوتر یا مهندسی کامپیوتر تحصیل می‌کنند. البته هوش مصنوعی گرچه زیرشاخه‌ای از علوم کامپیوتر است اما به تمام رشته‌های دیگر مرتبط است و رشته‌های ریاضیات، فلسفه، ریاضی و … را در خود جای داده است.

آینده هوش مصنوعی

اگر بخواهیم درباره آینده هوش مصنوعی صحبت کنیم شاید نتوانیم به طور واضح پیش‌بینی کنیم. به طور کلی این علم بسیار رو به پیشرفت است و بشر هر روزبه آن احتیاج دارد. گرچه شاید در مواردی احتمال ضربه‌زدن به انسان را داشته باشد اما با نبود سیستم‌های هوش مصنوعی بیشتر دچار مشکل می‌شوند.

آینده‌ای که محققان برای آن در نظر گرفته‌اند بسیار روشن است و این آینده روشن محدود به یک کشور یا مکان خاص نمی‌شود بلکه سراسر جهان را می‌پوشاند.

سخن پایانی

مطالب گفته شده در مورد هوش مصنوعی اطلاعاتی است که در این زمینه در دسترس بوده و این موضوع برای بسیاری از افراد بسیار جذاب بوده. جذاب بودن این موضوع باعث شده است تا بسیاری از افراد را به سمت خود سوق دهد که احتمالاً شما نیز از این دسته هستید زیرا زمان خود را صرف خواندن چنین موضوعی کرده‌اید. امیدواریم اطلاعات مفیدی را کسب کرده باشید.